Nỗi niềm của thầy giáo đi làm doanh nhân

Nỗi niềm của thầy giáo đi làm doanh nhân

VnExpress - Chủ Nhật, 21/11

• Gửi
  
• Nhắn tin
  
• In
  

Nỗi niềm của thầy giáo đi làm doanh nhân


Yêu nghề dạy học và cũng nhiều năm đứng trên bục giảng nhưng không ít giáo viên đã quyết định rẽ ngang sang con đường kinh doanh bởi nhiều lý do khác nhau. > Tiến sĩ ‘Quất Mạnh Vào’/ 'Tôi từng stress nặng khi bị gọi là Quảng 'Nổ''
Trong số các ngân hàng tại Việt Nam, ACB có lẽ là ngân hàng độc nhất vô nhị với "nguồn gốc giáo viên" của mình. Ông Trần Mộng Hùng - Chủ tịch Hội đồng sáng lập, ông Trịnh Kim Quang – Phó chủ tịch Hội đồng quản trị, ông Nguyễn Thanh Toại – Phó tổng giám đốc, ông Huỳnh Nghĩa Hiệp – Trưởng ban kiểm soát… đều có thâm niên làm nhà giáo trước khi đến với ACB. Bên cạnh những lãnh đạo thuộc cấp cao nhất, nhiều giám đốc chi nhánh, sở giao dịch, phòng ban của ngân hàng này cũng có xuất thân từ nghề giáo.
Vào đầu những năm 1990, khi đất nước bắt đầu mở cửa, những người sáng lập ACB nhận thấy cơ hội đem kiến thức của mình áp dụng vào cuộc sống nên đã cùng nhau xây dựng một ngân hàng phục vụ các nhu cầu dân sinh. Ông Trần Mộng Hùng – Chủ tịch Hội đồng sáng lập nguyên là giảng viên của Trường cao cấp Nghiệp vụ Ngân hàng, còn ông Trịnh Kim Quang – Phó chủ tịch Hội đồng quản trị từng có 10 năm làm giảng viên tại Đại học Kinh tế TP HCM.
Một vị lãnh đạo của ACB tâm sự: “Mình cũng thích nghề dạy học nhưng thu nhập của giáo viên thấp nên vừa đi dạy vừa phải kinh doanh bên ngoài để cải thiện cho cuộc sống gia đình. Rồi khi làm kinh doanh một thời gian, thấy có cơ hội phát triển mà nghề giáo cũng vất vả quá nên quyết định nghỉ hẳn để toàn tâm toàn ý cho kinh doanh”.
Tuy nhiên, ông này khẳng định, cốt cách và đạo đức của nhà giáo vẫn được những người ACB giữ lại khi đi làm kinh doanh và quản trị, điều hành ngân hàng. “Nó chính là một nhân tố góp phần tạo nên nét đặc trưng trong văn hóa kinh doanh của ACB”, vị lãnh đạo này nói.
Bật mí lý do bỏ nghề giáo đi làm kinh doanh, một vị chủ tịch hội đồng quản trị nằm trong danh sách 100 người giàu nhất sàn chứng khoán Việt Nam, nói: “Tôi bỏ nghề giáo vì yêu một cô gái nhưng cô ấy bỏ vì tôi nghèo quá”. Uất ức, ông này bỏ nghề giáo đi buôn, quyết tâm đi kiếm thật nhiều tiền. Thế nhưng, việc kinh doanh lúc ban đầu chẳng mấy thuận lợi và chưa kịp trở nên giàu có thì người yêu đã đi lấy chồng.
Còn một nhà đầu tư chứng khoán cỡ bự tại Hà Nội thì cho biết, sau hơn 20 năm làm cô giáo, ngược xuôi từ miền núi đến thành phố, bà quyết định bỏ nghề vì “lý do gia đình”. Gắn bó với nghề nhiều năm và dự kiến được đào tạo thành cán bộ nguồn để trở thành phó hiệu trưởng một trường trung học, nhưng nghề giáo vẫn không đủ sức níu kéo.
Nhà đầu tư chứng khoán nguyên là giáo viên này cho biết, bà quyết định đi buôn cũng chỉ vì hoàn cảnh kinh tế quá khó khăn. “Tôi vẫn thích nghề dạy học nhưng không muốn con cái mình quá thiếu thốn và khó khăn về vật chất. Nếu cứ làm giáo viên, con cái tôi khó có thể được học ở nơi tốt, chưa kể sinh hoạt hàng ngày cũng rất kham khổ”, bà này tâm sự.
Trong khi đó, vị phó tổng giám đốc của một công ty chứng khoán bỏ dạy học đi làm kinh doanh bởi cảm thấy gò bó, bị áp đặt giảng dạy các vấn đề quá cũ của rất nhiều năm về trước, trong khi đó thực tế lại thay đổi từng ngày từng giờ… Anh quyết định chuyển hẳn sang làm công tác nghiên cứu tại công ty chứng khoán và duy trì việc giảng dạy như một niềm đam mê ngoài công việc chính.
Tổng giám đốc một ngân hàng từng có thời gian làm giáo viên cho biết, một số giáo viên vốn rất yêu nghề nhưng vẫn bỏ sang làm kinh doanh hoặc công việc khác vì lý do kinh tế. Cũng có người do quá năng động nhưng môi trường sư phạm lại không hỗ trợ điều đó.
“Nếu như ngành giáo dục của Việt Nam tạo ra những điều kiện thuận lợi hơn cho giáo viên về kinh tế cũng như sự năng động, gắn với thực tiễn thì mọi việc sẽ rất khác. Giáo viên không chỉ yêu nghề hơn, không bỏ đi buôn mà còn có được những kiến thức rất thực tiễn và hữu ích để dạy các học trò của mình”.
Ông này cũng nói thêm: “Hiện nay, ở một số ít nơi, giáo viên có thể kiểm được đủ tiền cho cuộc sống gia đình và có chút dư dả. Tuy nhiên, số lượng như vậy là rất ít và cũng chẳng ai có thể làm giàu với nghề dạy học”.
Hoàng Ly

Hãy dám sống với ƯỚC MƠ LỚN

Cập nhật: 10/09/2009 | comments (0)

Hạnh phúc của người sống có ước mơ là họ luôn có ước mơ để sống. Họ luôn tạo ra những điều tốt đẹp cho xã hội, cho mọi người và cho bản thân mình.
Nhiều người nói với tôi rằng, nếu tôi đặt ra cho mình ước mơ quá lớn thì sẽ khó mà đạt được. Tôi trả lời, khi bạn ý thức được đó là ước mơ thì việc đạt hay không không quan trọng, vì trong quá trình phấn đấu đạt ước mơ lớn ấy, bạn sẽ phải sử dụng hết năng lực của mình và vượt qua những vấp ngã trong cuộc sống và bạn sẽ cảm nhận niềm vui của việc sống với ước mơ.
Câu nói được lặp đi lặp lại trong bài diễn văn của mục sư M.Luther King "I have a dream” (Tôi có một ước mơ) đã trở thành bất hủ, và tôi thích câu nói đó. Đến khi chết vì bị ám sát, nhà hoạt động nhân quyền người Mỹ này vẫn chưa thực hiện được ước mơ của mình. Nhưng đã có những người kế tiếp thực hiện ước mơ dang dở của ông.
“Tôi từng sống không ước mơ”
Tôi từng nghĩ kiếm nhiều tiền là ước mơ, lập được doanh nghiệp là ước mơ, nhưng không phải, đó chỉ là sự nhầm lẫn giữa ý thích, mục tiêu ngắn hạn và ước mơ mà thôi. Sống là phải biết kiếm tiền. Đã ước mơ thì phải ước mơ lớn và phải trung thành với ước mơ, vì vậy không dễ tìm ra được ước mơ của cuộc đời mình. Bạn muốn biết đó có phải là ước mơ cuộc đời hay không, thì hãy thử hàng ngày nhắc đến nó, hình dung ra nó và cảm nhận trái tim bạn rung lên bần bật. Đấy mới chính là ước mơ cuộc đời! Ước mơ ấp ủ trong tim nên không có ngoại cảnh nào tác động làm bạn thay đổi.
Nhưng nhiều người đang sống không có ước mơ. Tôi thời sinh viên cũng vậy. Gia đình tôi làm trong ngành y và đã hướng tôi vào trường y dù tôi không muốn. Ước mơ không có, năng khiếu không rõ, nên năm thứ ba đại học tôi quyết định đổi ngành, bất chấp sự ngạc nhiên lẫn khuyên can của mọi người từ bạn bè, thầy cô, đến ba mẹ. Vì không thích, không phù hợp với ngành học, không ước mơ đã khiến sức học của tôi xuống rất thấp, trở thành một sinh viên kém. Tôi thích lăn lộn ra ngoài xã hội hơn là gò bó trong môi trường đại học với phần đông sinh viên ít có tính hợp tác. Tôi muốn làm giàu, tôi muốn kiếm tiền nhưng nếu làm giàu bằng ngành y có vẻ hơi trái với lời thề Hiprocrat, cha đẻ ngành y, mà mọi sinh viên phải thuộc nằm lòng từ khi mới vào trường. Nghỉ học đại học là một quyết định khó khăn và cả dũng cảm nữa.
Bố mẹ gây áp lực bằng cách cắt lương. Tôi chấp nhận. Thật sự ngay từ bé tôi đã mê…kinh doanh, bằng cách thỉnh thoảng cho bạn xem bài, đổi lại bạn cho tôi kem. Đó là công bằng. Trong môi trường giáo dục VN, người ta ngại nói đến tiền bạc. Riêng tôi, tôi khuyến khích các bạn nhỏ học cách kiếm tiền hợp pháp, đúng với giá trị mình bỏ ra. Ở nước ngoài, vào những kỳ nghỉ, bố mẹ cho con đi xúc tuyết, rửa xe hàng xóm để kiếm tiền, để nhận biết giá trị của đồng tiền và cảm xúc khi có tiền trong tay – cảm xúc mà bất kỳ ai muốn kiếm tiền phải có. Tôi ngay từ nhỏ đã có thể tự tổ chức sinh nhật bằng tiền bán báo cũ hay tiền bố mẹ phát lương cho khi giữ công việc phát phiếu bệnh nhân khám bệnh ở phòng mạch của gia đình. Vào đại học, vừa học tôi vừa tham gia dịch thuật cho các báo theo một quy trình như kinh doanh cá nhân thực thụ với mức thu nhập khá tốt. Do đó, tôi đã tự tin khi từ bỏ ngành y.
Tôi tự mãn với công việc dịch thuật và khoản thu nhập của mình nhưng vẫn không hề có ước mơ. Năm 1994, tôi vào khoa quản trị kinh doanh của Đại học Mở Bán công TP.HCM, cũng với suy nghĩ như nhiều người bây giờ – muốn kiếm tiền phải học kinh doanh. Dịch thuật báo chí sang năm 2002 đã thoái trào. Tốt nghiệp đại học thủ khoa, tôi có thể xin ở lại trường dạy nhưng tôi không chọn cách đi này. Tôi không thích nói lại những gì người khác nói hoặc đọc trong sách, mà chưa hề qua trải nghiệm, ví như ta bảo “này cam chua lắm”, “sao anh biết?”, “tôi nghe nói thế!”. Tôi về làm biên tập viên ở một tòa soạn báo, vừa làm vừa học cao học để có bằng cấp.
Năm 2000, xong cao học, tôi bắt đầu con đường đi làm thuê qua nhiều công ty khác nhau để biết qua nhiều lĩnh vực trước khi làm chủ. Tôi làm việc nhiệt tình để trong thời gian ngắn nhất nắm chắc những gì cần biết ở mỗi công ty. 28 tuổi, tôi đã tự thiết kế chương trình dạy PR, ở thời điểm rất thịnh, và xin vào dạy ở một trung tâm, không phải dạy thuê mà dạy ăn chia phần trăm. Khi làm ở Prudential VN, ý muốn ra ngoài làm riêng của tôi bị chùng xuống vì địa vị khá tốt, công việc ổn định. Nhưng tôi gặp sự cố, phải nghỉ việc và tôi mất đi cái sự ổn định mà thật sự là không ổn định, đó là “ổn định trên sợi dây”, ổn định đích thực là ổn định do mình làm ra. Tôi quyết định tập trung trăm phần trăm cho công ty riêng của mình. Nhưng tôi vẫn chưa có ước mơ.
“Và tôi có ước mơ”
Ước mơ của tôi được nhận diện rõ vào cuối năm 2001, sau khóa học về huấn luyện tinh thần của Prudential. Đó là khóa huấn luyện cho người ta biết ước mơ, biết nuôi dưỡng niềm tin… Tôi quyết định đi theo con đường này vì đó là một lĩnh vực thú vị, hầu như chưa có ai làm ở VN. Ước mơ của tôi: Bất cứ gặp ai trong đời cũng mong muốn giúp họ thành công và hạnh phúc hơn. Tụi suy nghĩ kỹ: nếu cho người ta tiền, hết tiền người ta sẽ quay trở lại xin tiếp. Tôi thích câu chuyện Lưu Bình – Dương Lễ ở cái cách giúp bạn căn cơ của Dương Lễ: chỉ cho bạn thấy trách nhiệm sống là của từng người, không ai sống thay mình được. Ai đó nói “Tôi không cho người ta cá, không cho người ta cần câu, mà chỉ cách đi câu – tức chỉ cho cái nghề”. Nhưng chỉ cho người ta cái nghề thôi thì liệu người ta có vươn lên nổi không trước những cám dỗ trong cuộc sống để theo nghề nếu không cho họ một suy nghĩ mới? Nhà tù duy nhất của con người là nhà tù suy nghĩ mà, chỉ có suy nghĩ mới kìm hãm sự phát triển của con người! “Nếu bạn không thể nghĩ vượt lên được những gì bạn đang nghĩ thì bạn không thể làm hơn những gì bạn đang làm”. Bứt phá bằng tư duy, bằng suy nghĩ mới là quan trọng.
Tôi giúp người khác có suy nghĩ mới nên đã chọn nghề diễn thuyết tinh thần. Nghề này giúp cho tôi sống với khát vọng. Tôi là người không bài ngoại. Nguyên lý của tôi là trong một có tất cả, trong tất cả có một. Là một doanh nhân, nếu anh nói anh yêu dân tộc VN, đầu tiên anh phải yêu nhân viên của anh, giúp nhân viên của anh phát triển. Để tôi yêu con người VN, tôi phải yêu con người, bất kể là người của dân tộc nào. Tôi sống vị tha, rộng lượng. Đó là cái mới trong con người tôi từ khi tôi sống với ước mơ của mình. Đã là ước mơ thì không có ước mơ xấu. Tôi khám phá ra chân lý: để bạn giàu thì hãy giúp người khác giàu, để bạn hạnh phúc thì hãy giúp người khác hạnh phúc, để bạn thành công thì hãy giúp người khác thành công.
Nhưng trong đời sống hiện nay vẫn còn có những ước mơ bị giết chết ngay từ trong trứng nước. Nhiều người lớn chọn đời sống an phận, luôn nói với con cháu rằng hãy mơ vừa vừa thôi, trèo cao té đau. Đó là do ảnh hưởng tư tưởng của người phương Đông xưa, sống một đời sống an nhàn là một cuộc đời không hoài bão, không danh lợi. Cuộc sống bây giờ đã khác. Nếu đã ước mơ thì hãy ước mơ lớn. “Hãy ước mơ lờn đến tận trời xanh, nếu không đến được trời xanh thì bạn cũng đang ở giữa các vì tinh tú”. Tôi rất thích bóng đá và tôi yêu đội bóng đá VN, nhưng mục tiêu mà những người làm bóng đá VN đề ra là đứng đầu khu vực thì thật quá nhỏ bé. Chúng ta ước muốn nhỏ bé thì cách làm của ta sẽ nhỏ bé; còn nếu ước muốn lớn cách làm sẽ lớn. Có những ước mơ hết cuộc đời này người ước mơ không làm được, nhưng người khác sẽ đi tiếp chặng đường.
Tôi có nhiều ước mơ nhưng trong những ước mơ đó chỉ có duy nhất một ước mơ lớn. Đó là ước mơ về sự nghiệp – sự nghiệp của một diễn giả chuyên nghiệp. Tôi đang sống với ước mơ sẽ có một ngày diễn thuyết ở sân vận động với hai ba vạn người nghe, không chỉ bằng tiếng Việt mà cả tiếng Anh. Trong nghề diễn giả tinh thần, tôi thần tượng khả năng của Anthony Robbins diễn giả tinh thần người Mỹ, được xem là số 1 thế giới hiện nay, với mức thù lao lên tới 100.000USD/buổi. Đồng nghiệp nước ngoài nói với tôi rằng, tôi có thể trở thành diễn giả tiếng Anh khá, nhưng tốt nhất tôi hãy là diễn giả tiếng Việt quốc tế cho người Việt trên thế giới. Tất cả những ước mơ đều có thể trở thành sự thật, nếu chúng ta dám sống với ước mơ. Câu chuyện của Thống đốc bang California, tài tử Hollywood, lực sĩ đẹp hoàn vũ Arnold Schwarzengger khiến cho người ta mong muốn sống với mọi ước mơ của mỡnh. Arnold từ một cậu bé ốm yếu trở thành lực sỹ đẹp hoàn vũ, năm 1990 ông qua Hollywood với cái giọng Mỹ lai Áo khó nghe, nhưng với ước mơ làm chính khách, ông đã rèn luyện không ngừng và bây giờ thì Arnold là một trong những chính khách diễn thuyết giỏi!
Từ câu chuyện cuộc đời của Arnold, tôi tự hỏi tại sao mình không thể là một diễn giả tiếng Anh giỏi. Tôi chắc chắn làm được. Nhưng tôi không muốn rời xa đất nước này để đến một đất nước khác. Tôi muốn theo đuổi con đường mà tôi đã chọn, làm thế nào để diễn thuyết trở thành một nghề phổ biến ở VN và có trường đào tạo diễn giả. Ai đó nói với tôi rằng, bên cạnh những ước mơ đích thực còn có những ước mơ viễn vông. Đúng, ước mơ viễn vông là khi người ta nói những không dám sống với ước mơ. Có bạn trẻ nói với tôi, bạn ấy muốn bay. Tôi hỏi lại, bạn có tin là bạn bay được không? Trả lời: Không. Nếu bạn không tin mình thì làm sao bạn có thể thực hiện được ước mơ? Có một bác sĩ ngoại khoa người Brazil mất đi một bàn tay sau tai nạn động đất, nhưng ông ấy vẫn dám sống với ước mơ của mình, trở thành bác sĩ phẫu thuật giỏi với một bàn tay và một bàn tay khác được ghép từ bàn chân. Những người như bạn trẻ kể trên là những người luôn hoài nghi mình bé nhỏ, một mình thì không làm gì được. Đối với họ, thời gian vẫn trôi, cuộc đời vẫn ngắn ngủi, và họ cũng sẽ đi hết đời mà chẳng để lại dấu ấn gì cho cuộc đời mình cả. Với riêng tôi, không có ước mơ nào là viễn vông nếu bạn dám sống hết mình với ước mơ.
Hạnh phúc của người sống có ước mơ là họ luôn có ước mơ để sống. Họ luôn tạo ra những điều tốt đẹp cho xã hội, cho mọi người và cho bản thân mình.
Có người hỏi tôi, giữa hai sự lựa chọn: một là, bạn đặt ra từng ước mơ nhỏ và thực hiện nó dần dần sẽ tới ước mơ lớn; hai là đặt hẳn ra ước mơ lớn và cứ thế thực hiện, tôi sẽ chọn cách nào. Tôi nói, tôi sẽ đặt ra ước mơ lớn và vạch kế hoạch, lộ trình, mốc thời gian để đạt được nó. Tôi sẽ đi một cách hào hứng và nếu có ngã, ước mơ sẽ kéo tôi đứng lên đi tiếp. Tôi không sợ ước mơ sẽ ám ảnh mình mà tôi thấy hạnh phúc vì mỗi ngày tôi càng tiến gần đến đích của cuộc đời mình. Các bạn trẻ VN thường ít ước mơ bởi xã hội chúng ta ít ước mơ, giáo dục trong nhà trường không cho học sinh có những suy nghĩ bay bổng, trí tưởng tượng không được nuôi dưỡng, bố mẹ sống thực dụng nên khuyên con thực dụng, con cái không được nói những gì chúng muốn, chúng suy nghĩ mà phải nói những gì bố mẹ cho phép, nên nếu có ước mơ các bạn cũng giữ trong lòng mà không dám nói ra, để đến một ngày ước mơ chết đi vì không có sự chia sẻ.
Tôi là người theo nguyên lý cân bằng trong cuộc sống. Với tôi, người nghèo là người ngoài tiền bạc ra không có gì cả, nghèo tâm hồn, nghèo mối quan hệ, nghèo tình cảm, nghèo tinh thần… Cho nên, tôi là người giàu có, hạnh phúc và thành công. Tôi giàu có vì tôi có ước mơ lớn, tôi có sự cân bằng các mặt trong đời sống và không bao giờ sống dưới mức tiềm năng bất cứ một phút nào.
Nguyên Trần ghi - Báo Thể Thao Văn Hoá (26/12/2006)