THƠ TẾ HANH

Quê hương

---

Làng tôi ở vốn làm nghề chài lưới
Nước bao vây, cách biển nửa ngày sông
Khi trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng
Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá

Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã
Phăng mái chèo, mạnh mẽ vượt trường giang
Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng
Rướn thân trắng bao la thâu góp gió...

Ngày hôm nay, ồn ào trên bến đỗ
Khắp dân làng tấp nập đón ghe về
"Nhờ ơn trời biển lặng cá đầy ghe"
Những con cá tươi ngon thân bạc trắng

Dân chài lưới, làn da ngăm rám nắng
Cả thân hình nồng thở vị xa xăm
Chiếc thuyền im bến mỏi trở về nằm
Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ

Nay xa cách lòng tôi luôn tưởng nhớ
Màu nước xanh, cá bạc, chiếc buồm vôi
Thoáng con thuyền rẽ sóng chạy ra khơi
Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá!

Anh đến với em là lẽ tất nhiên

---

Anh đến với em là lẽ tất nhiên
Như con sông trở về với biển
Như qua mùa đông mùa xuân lại đến
Như sau cơn mưa là lúc mặt trời lên

Anh đến với em là lẽ tất nhiên
Như cái hoa đến ngày kết quả
Như con chim buổi chiều quay về tổ
Như máu trong người trở lại tim

Anh đến với em là lẽ tất nhiên
Như quyển truyện phải đến hồi kết thúc
Như cây kim địa bàn quay về hướng bắc
Cuộc đời anh hướng đến cuộc đời em

Anh đến với em là lẽ tất nhiên.

Em đến với anh
Em đến với anh như tia nắng ấm
Giữa những ngày mây phủ bốn phương trời
Cơn gió lạnh mỗi giờ mỗi thấm
Nắng lên đi đẹp quá nắng ơi!

Em đến với anh như cơn gió mát
Cho một người ở giữa quãng đường xa
Chân đã mỏi mà cổ thì đói khát
Cơn gió về như nước xối chan hoà

Em đến với anh như thêm nguồn an ủi
Đau khổ thế nào vẫn giữ tấm lòng thơ
Đêm sắp hết và bình minh đang đến
Hạnh phúc không xa hãy đợi chờ

Em đến với anh thêm một lần thử thách
Tâm hồn anh còn rung cảm hay không
Khi quanh ta toàn những người thiết thực
Thấy bó rau xanh không thấy đóa hoa hồng

Con vịt trong truyện Andersen gãy cánh
Trở thành thiên nga bay khắp trời xanh
Anh ra khỏi nỗi buồn tật bệnh
Chào đón mùa xuân: em đến với anh.

HOA NỞ THEO TRĂNG

Trước hiên một đóa hoa quỳnh
Chờ trăng sắp nở, rung rinh búp đầy.
Ngoài hiên lấp loáng sau cây
Mảnh trăng mười chín hé mây hiện dần.

Thời gian như sơi chỉ giăng
Không gian như bản nhạc dâng hài hòa
Bỗng từng cao trăng hiện ra
Cũng là vừa lúc đóa hoa nở bừng.

Trên hoa trăng sáng một vùng
Dưới trăng hoa nở bừng bừng nhụy bông
Hoa là trăng đậu cành cong
Trăng là hoa ngự trời trong ngời ngời.

Hoa trăng với lại hồn tôi
Phút giây hư thực đất trời trôi qua.
Đến khi thức dậy nhìn ra
Ánh trăng vừa tắc, sắc hoa vừa tàn.

Vườn cũ

Cánh cổng đi vào run rẩy đưa;
Lối đi cỏ rậm phủ che vừa
Ngôi nhà mái cũ rêu in lớp
Hé bức rèm đơn đỡ nắng trưa.

Nắng nhớ rưng rưng chớp lệ mờ,
Mây buồn đôi mảnh vẫn lơ thơ
Cỏ cây im lặng như từ thuở
Đôi lứa xa nhau vẫn đợi chờ.

Cây ổi, cây xoài vẫn đứng đây;
Cây lê vẫn ngả ở bên này.
Ngoài kia hàng chuối thân trơn mát
Đôi lứa hay ôm áp má đầy

Đôi má tròn xinh của tuổi đương
Mê ăn, mê ngủ sống như thường
- Một mình trở lại bên cây chuối
Áp má vào cây thấy cấn xương.

Mảnh vườn xưa

Mảnh vườn xưa cây mỗi ngày mỗi xanh
Bà mẹ già tóc mỗi ngày mỗi bạc
Hai ta ở hai đầu công tác
Có bao giờ cùng trở lại vườn xưa?

Hai ta như ngày nắng tránh ngày mưa
Như mặt trăng mặt trời cách trở
Như sao hôm sao mai không cùng ở
Có bao giờ cùng trở lại vườn xưa?

Hai ta như sen mùa hạ cúc mùa thu
Như tháng mười hồng tháng năm nhãn
Em theo chim đi về tháng tám
Anh theo chim cùng với tháng ba qua

Một ngày xuân em trở lại nhà
Nghe mẹ nói anh có về hái ổi
Em nhìn lên vòm cây gió thổi
Lá như môi thầm thĩ gọi anh về

Lần sau anh trở lại một ngày hè
Nghe mẹ nói em có về bên giếng giặt
Anh nhìn giếng giếng sâu trong vắt
Nước như gương soi lẻ bóng hình anh

Mảnh vườn xưa cây mỗi ngày mỗi xanh
Bà mẹ già tóc mỗi ngày mỗi bạc
Hai ta ở hai đầu công tác
Có bao giờ cùng trở lại vườn xưa?

Chiếc Rổ May


Thuờ bé nhiều hôm tôi bỏ chơi
Cảm thương đứng ngó mẹ tôi ngồi
và bên chiếc rổ mùi thơm cũ
Như tắm lòng thơm của mẹ tôi.

Lơ thơ chỉ rối sợi con con
Những cái kim hư, hột nút mòn
Tiện tặn để dành trong lọ nhỏ:
Vải lành gói ghém mấy khoanh tròn

Lặng lẽ bàn tay lặng lẽ đưa
Đắp từng miếng vá ấm con thơ
Những mong đời mẹ đời con mãi
Gần gũi nhau cùng mối chỉ thưa...

Mẹ ơi! Chiếc áo con đã rách
Con biết làm sao trở lại nhà
Để mẹ vá giùm? Con thấy lạnh
Gió lùa nỗi nhớ thấm vào da.


Ao Ước

---

Anh là kẻ say mê nhưng nhút nhát
Không hiểu giùm em lại nỡ cho anh
Là không yêu, là một kẻ vô tình
Anh tức quá đem lòng ao ước tê ...

Nếu em chết chắc là anh có thể
Tỏ mối tình lặng lẽ, quá sâu thâm,
Anh tìm nơi em nghỉ giấc ngàn năm
Ngồi điên dại, sầu như cây liễu rũ.

Anh không uống, anh không ăn, không ngủ,
Anh khóc van, than khóc đến bao giờ
Nước mắt anh lầy lội cả nấm mồ,
Nhỏ từng giọt xuống thân em lạnh lẽo.

Rồi anh chết, anh chết sầu, chết héo,
Linh hồn anh thất thểu dõi hồn em.
- Và ở đâu kia, ở cõi đời đêm
Chắc em chẳng nghi ngờ tình anh nữa ...



Hờ hững

---

Anh tưởng chỉ cần trông thấy thôi
Là em hiểu rõ lòng anh rồi.
Mối tình chan chứa trong đôi mắt,
Anh biết làm sao nói những lời.

Không có khi nào gặp gỡ em
Mà anh giữ được vẻ điềm nhiên:
Dáng anh bẽn lẽn, lời anh ngượng;
Em thử đôi lần nhớ lại xem.

Anh tưởng là em đã biết rồi
Những câu trò chuyện giọng đùa chơi,
Những thư thăm hỏi lời vơ vẩn,
Những sách anh đưa nói chuyện đời.

Những bữa trời mưa, những buổi chiều,
Lòng nghe rưng rức nỗi đìu hiu,
Những khi trăng sáng, khi hơi gió
Nhẹ thổi vào lòng cơn mến yêu.

Và những đêm khuya giấc mộng đào,
Mơ màng trên gối gặp chiêm bao,
Anh yêu, anh nhớ, anh thầm trách:
Em chẳng lần nào cảm động sao?

Sao em hờ hững thế cho đành,
Duyên mới cùng người hất hủi anh.
Tội nghiệp cho đời anh biết mấy!
Trăm năm chưa chắc vết thương lành.

Trăng tàn

---

Ta là mảnh trăng đến hồi le lói
Nằm trên cao thương hại kẻ trần gian :
Nhân nghĩa thờ ơ, thú vui mê mải ;
Thấy ta tươi, không thấy thuở ta tàn.

Ta có lúc lên ngôi trên nguyệt điện
Giữa muôn hoa thượng uyển một hoa trăng
Cánh bằng ngọc, sáng ngời màu ảo huyễn
Nhị bằng vàng ẩn hiện bóng tơ giăng

Nhưng vũ trụ không nằm trong bất dịch
Sự mất còn tan hiệp tiếp liền nhau
Núi lở, sông mòn, hoa rơi, lá chết
Ta xinh tươi có lúc cũng phai màu !

Tàn tạ tâm hồn, hao gầy thân thể
Sông buồn ta trôi về bể cô đơn
Và sau hết ta chỉ là ngấn lệ
Nằm rưng rưng trong mắt của đêm hờn

Nỗi cô quả cũng theo niềm héo hắt
Đâu người thương, đâu kẻ nhắc là đâu?
Chỉ nghe vẳng trong bóng đêm khuya khoắt
Tiếng cú kêu lạnh lẽo giục cơn sầu

Ta trơ trọi như một người lữ thứ
Quán trọ nằm không ngủ, nhớ quê hương
Ta thơ thẩn như một cô trinh nữ
Lỡ mộng đầu rã rượi khóc tình thương

Ta bè bạn với những chùa mái lạnh
Ta tự tình với những bãi tha ma
Ta ẩn mặt sau những khu rừng quạnh
Ta nghiêng mình trên những nhánh sông xa

Ta lủi thủi đi sâu vào cõi mất
Hồn rã rời, thể chất hóa sương băng
Cho đến lúc bóng đêm tràn mặt đất
Người mới hay nhân loại thiếu tình Trăng.

Vườn Xưa
Mảnh vườn xưa cây mỗi ngày mỗi xanh
Bà mẹ già tóc mỗi ngày mỗi bạc
Hai ta ở hai đầu công tác
Có bao giờ cùng trở lại vườn xưa?
Hai ta như ngày nắng tránh ngày mưa
Như mặt trăng mặt trời cách trở
Như sao hôm sao mai không cùng ở
Có bao giờ cùng trở lại vườn xưa?
Hai ta như sen mùa hạ cúc mùa thu
Như tháng mười hồng tháng năm nhãn
Em theo chim đi về tháng tám
Anh theo chim cùng với tháng ba qua.
Một ngày xuân em trở lại nhà
Nghe mẹ nói anh có về hái ổi
Em ngước nhìn vòm cây gió thổi
Lá như môi khẽ gọi anh về.
Lần sau anh trở lại một ngày hè
Nghe mẹ nói em có về bên giếng giặt
Anh nhìn giếng, giếng sâu trong vắt
Nước như gương soi lẻ bóng hình anh.
Mảnh vườn xưa cây mỗi ngày mỗi xanh
Bà mẹ già tóc mỗi ngày mỗi bạc
Hai ta ở hai đầu công tác
Có bao giờ cùng trở lại vườn xưa…
Tế Hanh

Cảm thông
Nằm trong cỏ một chiều man mác
Nghe gió xuân thổi quạt hồn cây
Thái bình xanh ngắt từng mây
Lá phơi sắc biếc, đời gây mộng đào
Chiều trầm mặc, dáng chiều lặng lẽ
Dãy bàng cao đượm vẻ đoan trang
Thân nghiêm đứng thẳng làm tàn
Hồn vui ngự giữa nhịp nhàng bao la
Này khăng khít da ta, da đất
Mạch cảm thông ngây ngất tâm can
Giác quan mở rộng dặm ngàn
Nghe như cỏ mọc bàng hoàng khắp thân
Giọng suối ngân trong tay sôi nổi
Trong chân mê bối rối dặm đường
Ngạt ngào đôi mắt đưa hương
Bông hoa đất nở giữa vườn lòng tươi
Giờ thanh thoát. Đất ơi! có biết?
Ta không buồn tử biệt, sinh ly
Tao phùng ấy buổi ra đi
Đến khi ta chết là khi trở về.
Hà Nội – Huế 43
Tế Hanh

Cắn đào
Nắng gắt, môi khô, miệng khát khao
Dừng chân hứng mát bóng in đào
- Em ngồi vắt vẻo trên cao ấy,
Quẳng xuống cho anh trái thử nào!
ồi! trái đào ngon em ngó xem;
Da hồn mát tựa má hồng em…
Miệng kề vội vã anh toan cắn
Nhưng sợ đau em, phải nhịn thèm.
Tế Hanh

Cánh đồng bao la
Cánh đồng bao la
Giãi ra xa xa
Hàng tre tha thướt,
Lòng ta thướt tha.
Phất phơ trong gió
Hương vị thơm tho
Của buổi hò;
Em ơi! có rõ…
Em trông đám dậu
Cao hơn đám lúa
Như anh cao hơn
Em nửa cái đầu.
Đường đi thì nhỏ
Bờ cỏ thì xanh
Trời cao thì thanh;
Em ơi! có rõ…
Anh mang trong lòng
Cả một cánh đồng
Anh nghe nặng nề
Bao mối tình quê…
Đồng quê ngát tình:
Lòng anh ngát xanh:
Kìa đôi chim hót
Em ơi! yêu anh…
Tế Hanh

Chiếc rổ may
Thuở bé nhiều hôm tôi bỏ chơi,
Cảm thương đứng ngó mẹ tôi ngồi
Và bên chiếc rổ mùi thơm cũ
Như tấm lòng thơm của mẹ tôi.
Lơ thơ chỉ rối sợi con con
Những cái kim hư, hột nút mòn
Tiện tặn để dành trong lọ nhỏ:
Vải lành gói ghém mấy khoanh tròn.
Lặng lẽ bàn tay lặng lẽ đưa
Đắp từng miếng vá ấm con thơ:
Những mong đời mẹ, đời con mãi
Gần gũi nhau cùng mối chỉ thưa…
Mẹ ơi! chiếc áo con đã rách.
Con biết làm sao trở lại nhà
Để mẹ vá giùm? Con thấy lạnh
Gió lùa nỗi nhớ thấm vào da.
Tế Hanh

Chiêm bao
Tỉnh mộng rồi sao? Có lẽ nào
Ân tình ngắn ngủi thế chiêm bao?
Tay không trơ trọi tìm tay ngọc
Môi lạnh mân mê vị má đào.
Lẩn bóng nương hình gặp gỡ em,
Mến yêu ảo ảnh cũng êm đềm.
Nhưng thôi lỡ dở cơn yêu mến!
Mộng có về đâu với những đêm.
Rồi vẫn cô đơn, vẫn tủi sầu.
Nỗi niềm ai có biết cho đâu?
Cơn mơ mai mỉa thêm cơn tỉnh
Quạnh quẽ thâu canh gối dãi dầu.
Tế Hanh

Chủ nhật
Buồn làm sao cho ngày chủ nhật
Của người học trò vơ vẩn hay yêu!
Những ngày kia vui vẻ hơn nhiều
Ngồi chăm chỉ lắng nghe lời thầy giảng,
Hay vui đùa, chuyện trò cùng chúng bạn,
Trí bình yên thư thái biết bao nhiêu
Và nhất là được trông thấy người yêu,
Người thiếu nữ xinh như tờ giấy trắng.
Lần đi học là một lần đo đắn:
Đi làm sao cho gặp được giữa đường
Cô nữ học sinh tha thiết đến trường,
Tay đỡ nón và tay cầm sách vở.
Ngày chủ nhật là một ngày mong nhớ
ở trong nhà không ngớt ngoái trông ra
Hy vọng người yêu mến bước ngang qua:
Gặp gỡ mãi cũng gây tình lưu luyến.
Chờ đã mệt mà người không thấy đến
- Có bao giờ người nghĩ đến ta đâu!
Thì giờ đêm qua… nắng xế ngang đầu.
Lòng rưng rức, người bần thần, bực bội
Quần với áo đã mấy lần thay đổi;
Quyển sách nào đem đọc cũng buồn tênh.
Tâm thần ta như có vẻ bấp bênh
Như chán chê, như rã rời, ngao ngán;
Ta tưng tức, ta giận hờn các bạn
Sao mải vui không đến với ta chơi;
Ta trách nhầm những kẻ ở xa xôi
Sao hững hờ không thư từ chi cả!
Quanh quẩn mãi… Trông ra ngày sắp ngả,
Lần cuối cùng, nhất định bước ra đường,
Đi bơ vơ, lòng thấm thía ngùi thương
Đường quen quá chán chường như tắc lối!
Ta quay lưng lủi thủi trở về nhà
Không hiểu sao thấy tiếc một ngày qua.
Tế Hanh

Chùa
Tặng Quách Tạo
In rõ rệt chân trời quá khứ,
Chùa không thôi tình tự thuở xa xăm
Tuổi thơ tôi là cả một đêm rằm
Trăng tỏ rạng sáng chầu quanh đức Phật
Hồn thanh thoát chưa hề vương vật chất
Đồng vọng xa cùng nhịp tiếng chuông bay
Này hai cây bạch lạp ánh hai tay
Đôi mắt chói này rung trong ngọn nến
Niềm tin cẩn tượng hình nên trái chín
Phút tâm thành ngào ngạt tỏa hương hoa
Ôi buổi lớn khôn! Ơi buổi xa nhà
Tôi đâu biết cách xa chùa đến thế!
Gió lãng mạn thổi qua buồn thế hệ
Sóng thị thành tan rã cả lòng tin
Thuyết hoài nghi mờ xóa những kinh nguyền
Buồn số kiếp đưa về cơn gió lạnh
Bước chán nản trên những đường hiu quạnh
Chiều hôm nay tôi chạnh nhớ chùa xa
Tiếng chuông kêu như mẹ gọi chan hòa
Tôi ôm ngực tưởng chừng tim sắp vỡ
Bóng đêm xuống bao trùm trong tín mộ
Đường sương ơi! Người chạy đến thời xưa?
Dắt ta đi trở lại viếng thăm chùa.
1943
Tế Hanh

Chứa chất
Mùa thu đã đến… cả người tôi
Hoảng hốt như thu đã hết rồi;
Lo lắng giờ thay cho ngóng đợi:
Thu làm tôi cực quá đi thôi!
Mắt mở to luôn, chứa chứa nhiều
Những hình ẻo lả, sắc xiêu xiêu:
Tai thêm linh thính lo thâu góp
Những điệu ly sầu, tiếng tịch liêu.
Lồng ngực phồng to ráng hít vào;
Phổi ghì không khí đến nôn nao,
Da tê xúc động niềm thương nhớ;
Màu động hương thu sắc bớt đào.
Đi mãi ngoài không chẳng ở nhà,
Đầu trần áo mỏng để lòi da:
Hơi thu mơn trớn như hơi thịt;
Tôi dựa vào thu dịu lắm mà!
Tế Hanh

Đắng cay
Vui không dám vui nhiều,
Miệng cười như thể mếu!
Lo lắng nỗi đìu hiu
Vấn vương người yểu điệu.
Đau buồn che dấu lệ;
Ta có thở than đâu!
Em xinh tươi như thế
Ai nỡ sẻ chia sầu.
Một lời em nói vội,
Một bước em đi nhanh,
Ta tưởng chừng thế giới
Sụp đổ vỡ tan tành.
Quen biết, vẫn cô đơn,
Lứa đôi thêm tẻ lạnh;
Ta ôm chịu tủi hờn,
Chết dần lòng kiêu hãnh.
Bấy lâu ta vẫn ngỡ
Đi kiếm chút êm đềm
Nay lòng tan nát vỡ,
Đau đớn quá đi em!
Tế Hanh

Chuyện buồn
Một đêm kia, một người Do Thái
Kể lể cùng tôi nỗi nhớ nhà
Thất thểu trọn đời nơi đất khách
Ăn nhờ, sống gửi xứ người ta.
Tôi nhớ, ông ơi, héo cả hồn!
Đời tôi, tôi chẳng muốn gì hơn
Là về cố quận, mai sau chết
Còn có bên nhà miếng đất chôn.
Tôi cũng như ông, cũng lạc loài,
Bơ phờ như chiếc lá thu rơi;
Lang thang mang bóng nơi xa ấy,
Tôi cũng như ông, cũng nhớ hoài.
Nhưng nỗi sầu ông dễ hiểu hơn,
Chớ tôi không biết cớ sao buồn:
Chưa hề mất mát, nhưng tìm mãi
Chẳng cách vời ai, vẫn đợi luôn.
Tế

Có những con đường
Có những con đường ta đã đi
Thẩn thơ qua lại rất nhiều khi
Nhà người yêu mến ngang qua đấy,
Vắng mặt nên lòng thấy biệt ly.
Ta gửi tình ta ở khoảng đường:
Bước này tưởng nhớ, bước này thương,
Tay đưa ngượng nghịu, hàng mi chớp,
Ngực đánh dồn thêm, chân vấn vương.
Đi mãi không hề biết mỏi xa,
Đi suông không dám ngó vô nhà
Đường thường bỗng hóa trung tâm điểm,
Lắm cớ xui mình phải bước qua.
Ta tưởng bao giờ có thể quên
Con đường như một mối tơ duyên
Ai ngờ khúc ruột tương thân ấy
Cũng phải buồn đau chuyện chẳng bền
ấy lúc lòng ta hết với người
Hay là yêu mến đổi dời nơi
Con đường bị bỏ trong quên lãng
Sầu tủi nằm thương dưới bụi đời.
Tế Hanh

Dễ thương
Sao vẻ đôi nhà quá dễ thương!
Buồn vương trước ngõ, nhớ bên vườn;
Cũ càng mái rợp quen mưa nắng
Bỡ ngỡ khêu hoài nỗi vấn vương.
Cảm giác êm êm khẽ động vừa
Lan từ bóng lá ủ ê đưa
Âm thầm cửa hé trông xa vắng
Như lúc đầu thu những buổi trưa
Người khách vu vơ ngóng đợi thầm
Dịu dàng thấp thoáng bóng giai nhân.
Thói nhà khép nép trong cây lá
Thổn thức thầm xem truyện Tố Tâm.
Tế Hanh

Độc ác
Còn gì sướng cho bằng trông cặp mắt
Êm như nhung, sưng tím, lệ tràn trề;
Ngắm bộ ngực tròn xinh đau quằn quại
Nặng nề buông trong hơi thở đê mê!
Nguồn vui thú hãy tìm trong tiếng khóc.
Rách đau thương như lụa xé tơi bời;
Trên cặp mắt môi đỏ tươi như vết máu
Kiếm nụ cười héo hắt tựa hoa rơi.
Vì ta quá yêu em – nhưng thất vọng!
(Ngàn muôn năm, yêu chỉ nghĩa là điên)
Nên ta mong lấp vùi lòng đau đớn
Trong những giờ vui thú nhọn như kim.]
Tế Hanh

Giữa Anh Và Em
Anh như người bốn phía mưa rơi
Em bỗng đến và cuộc đời hửng nắng
Giữa hai ta còn muôn ngàn im lặng
Anh vẫn nghe xao động bao lời
Tưởng con sông đến lúc trôi em
Mùa hạ hết và mùa thu sắp đến
Anh lại thấy lòng mình xao xuyến
Bởi một cái nhìn sâu thẳm của em
Em biết không ? Giữa anh và em
Không nói được nhiều hơn là nói được
Như khi chúng ta nhìn dòng nước
Giữa thuyền và bến, giữa bến và thuyền
Ngày mai kia trong biến động liên hồi
Anh không thể giữ cả những gì yêu quý nhất
Nhưng tình anh đối với em không thể mất
Như bao tình yêu chân thật trên đời.
Tế Hanh

Hờ Hững
Anh tưởng chỉ cần trong thấy thôi
Là em hiểu rỏ lòng anh rồi.
Mối tình chan chứa trong đôi mắt,
Anh biết làm sao nói những lời.
Không có khi nào gặp gỡ em
Mà anh giữ được vẻ điềm nhiên:
Dáng anh bẽn lẽn, lời anh ngượng;
Em thử đôi lần nhớ lại xem.
Anh tưởng là em đã biết rồi
Những câu trò chuyện giọng đùa chơi,
Những thư thăm hỏi lời vơ vẩn,
Những sách anh đưa nói chuyện đời.
Những buổi trời mưa, những buổi chiều,
Lòng nghe rưng rức nỗi đìu hiu,
Những khi trăng sáng, khi hơi gió,
Nhẹ thổi vào lòng cơn mến yêu.
Và những đêm khuya giất mộng đào,
Mơ màng trên gối gặp chiêm bao,
Anh yêu, anh nhớ, anh thầm trách:
Em chẳng lần nào cảm động sao?
Sao em hờ hững thế cho đành,
Duyên mới cùng người hất hủi anh.
Tội nghiệp cho đời anh biết mấy!
Trăm năm chưa chắc vết thương lành.
Tế Hanh

Hoàng hôn
Trái tim hấp hối của ngày tàn
ứa lệ chan hòa ám thế gian
ấy lúc trời cao buồn goá bụa
Cúi ôm trái đất đỡ băng hàn
Có phải vì tôi kiểu cách đâu!
Khách quan, ngoại cảnh gợi khêu sầu
Hư vô, ý chết luồn trong gió,
Hồn đứng bơ phờ trước vực sâu
Lẻ loi cho đến cả bên chân
Cái bóng trung trinh cũng chẳng quầng
Tay trái thờ ơ, tay phải lạnh
Hững hờ buông thõng hết tương thân.
Một con gà nhỏ lạc trong thôn
Mất mẹ bi thương gọi đứt hồn
Có phải lòng tôi đau quạnh quẽ
Kêu tìm lòng bạn giữa hoàng hôn?
1944
Tế Hanh

Kể lể
Em bỏ anh là phải lắm rồi!
Mến yêu chi kẻ chỉ buồn thôi,
Mến yêu chi kẻ bao giờ cũng
Ngơ ngác in như lạc giữa đời.
Kể từ gặp gỡ buổi ban sơ,
Len lẻn thư đi lại mấy tờ
Anh đã làm buồn màu giấy trắng
Với sầu không cớ, nhớ bâng quơ.
Kịp đến trao duyên những chuyện đầu,
Trời ơi, anh có nói gì đâu
Cho vui, cho đẹp lòng anh tý,
Quanh quẩn không qua chuyện tủi sầu.
Người ta mạnh mẽ biết bao nhiêu,
Lo lắng cho nhau thật đủ điều;
Anh chỉ đem tấm lòng yếu ớt
Như nhờ, như dựa ở tình yêu.
Người ta lo nghĩ đến tương lai:
Kết tóc xe tơ, chuyện vững dài,
Anh chỉ yêu suông vì anh biết
Không làm sung sướng được cho ai.
Quen biết em chi tội lắm mà!
Anh trông ngày tháng hững hờ qua
Mà lo, mà sợ, mà đau đớn;
Một phút cùng em một cách xa.
…Bây giờ em đã có nơi,
Biết phận anh đâu giám trách người,
Vội vã, anh đi như trốn tránh;
Tấm lòng hết cả những màu tươi.
Tế Hanh

Không đề
(Những đoạn thơ về tình yêu)
Em là cơn gió mát lừng
Thổi rung tất cả lá rừng đời anh
Em là giòng nước long lanh
Soi trong tất cả đồng anh đợi chờ
Đêm dày anh bước bơ vơ
Em đem nắng dọi tan bờ sương che
Thể tình anh sống si mê
Em đem mắt đẹp gọi về với thơ
*
Yêu em, trao cả tâm hồn,
Lòng thu ngày vắng, tình dồn dặm xa
Ngàn năm sau, chỗ đôi ta
Yêu nhau có lẽ lá hoa mọc đầy
*
Cảnh cây trụi lá hôm qua
Hôm nay nhựa chuyển lá ra mịn màng
Con chim hôm trước lạc đàn
Hôm nay nô nức khúc đàn xuân vui
Thiên nhiên mãi mãi yêu đời
Héo hon như để đến thời tươi thêm
Tấm lòng trần thế sao em
Kiêu căng chi để đời thêm bẽ bàng!
*
Bạn đừng tìm ở ái tình
Căn nguyên hạnh phúc, ảnh hình khổ đau
Lần yêu là một lần giàu
Thêm hương vĩnh viễn với màu vô biên
Hồn ta là một con thuyền
Bâng khuâng dợn sóng trước miền biển khơi
Lòng ta lạc giữa lòng đời
Như con chim nhỏ giữa trời mênh mông
*
Hỡi người tác giả vô danh
Câu thơ cùng với trời xanh mãi còn
Nỗi niềm thúc đẩy tâm hồn
Cơn đau sáng tạo mỏi mòn tâm tư
*
Ta yêu dãy núi chân trời
Xa trông đôi nét, tới nơi vạn cành
Tâm hồn mai đỏ, chiều xanh
Đổi thay như những tâm tình nhân gian
Ta yêu biển rộng muôn vàn
Long lanh đáy ngọc, chói vàng dòng sao
Đêm đêm sóng vỗ dạt dào
Hồn ta như biển khát khao lạ thường
1942-43-44
Tế Hanh

Lời Con Đường Quê
Tôi, con đường quê nhỏ chạy lang thang,
Kéo nỗi buồn không dạo khắp làng.
Đến cuối thôn kia hơi cỏ vướng
Hương đồng quyến rũ hát lên vang.
Từ đấy mình tôi cỏ mọc đầy,
Giọc lòng hoa dại ngát hương lây .
Tôi ôm đám lúa, quanh nương sắn,
Bao cái ao rêu nước đục lầy …
Những buổi mai tươi nắng chói xa
Hồn tôi lóng lánh ánh dương sa,
Những chiều êm ả tôi thư thái
Như kẻ nông phu trở lại nhà .
Tôi đã từng đau với nắng hè:
Da rôi rạn nứt bởi khô se,
Đã từng điêu đứng khi mưa lụt:
Tôi lở, thân tôi rã bốn bề .
San sẻ cùng người nỗi ấm no
Khi mùa màng được, nỗi buồn lo
Khi mùa màng mất, tôi ngây cả
Với những tình quê buổi hẹn hò .
Và thế đời tôi hết cái buồn
Trong làng. Cực khổ đắm say luôn,
Tôi thâu tê tái trong da thịt
Hương đất, hương đồng chẳng ngớt tuôn.
(Nghẹn ngào)
Tế Hanh


Mong manh
Trong chậu, một đóa hoa vừa nở,
Một đóa hoa tươi buổi sớm đầu.
Vì biết đời hoa mau héo rũ
Nên tôi mong mỏi giữ cho lâu.
Tôi đem để chậu dưới hiên nhà,
Cho đóa hoa cười khỏi nắng mưa
Tôi không dám ngửi e hương nhạt;
Sợ sắc mau phai chẳng dám sờ.
Nhưng chỉ bày thêm niềm tiếc rẻ;
Mới chiều hoa đã sắc hương bay.
Bao nhiêu tính toán, bao khôn khéo,
Không giữ cho hoa quá một ngày.
Dẫu được em cười vẫn quạnh hiu,
Không gần em lắm, ngó em nhiều;
Thiệt thòi, lủi thủi ta mang hết
Đôi lúc ta ngờ chẳng có yêu.
Tưởng biết lo xa chịu tủi sầu,
Mối tình nhỏ nhẹ sẽ bền lâu,
Than ôi, tình cũng như hoa mỏng
Ta có bao giờ giữ được đâu
Tế Hanh


Một làng thương nhớ
Làng ấy, buồn ủ rũ một bên sông
Hồn thương nhớ đắm chìm trong dĩ vãng
Thuở phong lưu, sắc đời đầy tươi sáng
Tơ lụa vàng chói rạng khắp bao thôn
Dưới trời xanh, soi biếc cả tâm hồn
Dâu tăm tắp từ đồng ra đến bãi
Đi hái lá, buổi chiều về cô gái
Vẳng lời ca ân ái khúc xuân tình
Tiếng chim ca nô nức với bình minh
Người thôn nữ thấy lòng như lụa mướt
Tay đưa thoi, ngồi dệt tình mơ ước
Đời thanh bình mây gió giục yêu đương
Đôi chàng trai lơ đãng để tơ vương
Đem tâm sự gửi vào giây chỉ mộng
Và con sông tưng bừng theo nhịp sống
Cũng rộn ràng lộng bóng những Tây Thi…
*
Nhưng một hồi tơ lụa phải ra đi
Hàng ngoại hóa giết dần hàng nội hóa
Vắng bóng kẻ sớm chiều đi hái lá
Dáng dâu mềm lả lướt đã nhường cho
Vẻ nặng nề không sắc của khoai ngô
Cỏ từ đây hắt hiu niềm nhớ tiếc
Những đôi lứa bỗng nhiên đành vĩnh biệt
Thôi còn đâu tha thiết với đường tơ
Việc hàng ngày vất vả, quá thô sơ
Đời lam lũ lấy gì thơ với mộng
Trước khung cửi nằm im chờ nhện đóng
Phận con tằm lỡ dở nghĩ mà thương
Bao trái tim goá bụa giữa tầm thường
Một thế hệ hao mòn trong lặng lẽ
Cho đến nỗi cháu nghe bà kể lể
Hạnh phúc xưa như thể chuyện hoang đường
Chỉ làng buồn còn giữ một màu tang
Và đất nhớ võ vàng mơ ước cũ
Và con sông âm thầm trong nước ngủ
Vẻ mồ côi của một xứ buồn tênh
1942
Tế Hanh

Một nỗi niềm xưa
Kính dâng cha tôi
Chim quyên xuống đất ăn trùn
Anh hùng lỡ vận lên nguồn đốt than(1)
Tôi đã sống võng nôi trong tiếng hát
Của người cha thất chí trở về quê
Khi trưa vắng cây buồn lay bóng nhạt
Khi đêm im gió bạt ánh trăng hè.
Tiếng trầm nặng vang âm như lệ ứ
Tháng năm đầy tâm sự giải khôn ra
Đôi mắt rộng vọng xa về quá khứ
Trên trán sầu vơ vẩn bóng ngày qua
Bóng đau thương mấy mươi năm về trước
Núi sông buồn trang sử mở suy vong
Đường số mệnh là con đường của nước
Nợ nam nhi canh cánh giục bên lòng…
Bao hoài vọng xa xôi dần nhạt mắt,
Phôi pha rồi bao ý nghĩ hiên ngang!
Con chim quyên có ngày ăn dưới đất
Người anh hùng lỡ vận phải bán than
Hương hoa thơm một mai trong kẽ vách
Mặc thế thường lầm lẫn sạch cùng nhơ
Tìm tri kỷ nơi vài ba quyển sách
Ru tâm tình theo tiếng võng đung đưa
Tôi cảm thấy tỏa trong không khí nóng
Một nỗi buồn u uất trĩu trên mi
Trưa sao gắt gao như niềm thất vọng
Đêm sao não nề như buổi chia ly!
Và bao ai oán ngậm ngùi ngột ngạt
Bao ước mơ xưa, bao xót xa lòng,
Đều lần lượt lên giây trong tiếng hát
Đưa hồn tôi vào nỗi nhớ hưng vong.
Quảng Ngãi – Huế – Đà Nẵng 44
Tế Hanh
_________________________
(1) Câu ca dao cha tôi thường hát



Ngại ngùng
Thơ anh lên, lòng anh mong nói lắm!
Vần theo nhau, điệu nhịp gọi nhau vang;
Anh tưởng chừng viết được biết bao hàng
Cầm đến bút, lòng không như giấy trắng!
Bởi vì em, bởi vì em quá lặng.
Anh làm thơ rồi biết tặng cho ai?
Sao em không bày tỏ một hai lời
Cho anh biết lòng em đôi chút với?
Anh cầu khẩn, nguồn thơ anh ngóng đợi;
Em nói đi! Em nói, có yêu anh
Cho tim anh vang dội tiếng ân tình,
Cho lòng anh tràn trề lòng yêu mến.
Anh sẽ làm thơ đưa em đi đến
Bờ thời gian ta ghé bến xa xôi.
Nếu lòng anh mong mỏi đã sai rồi
Em chớ ngại nói dùm em chẳng đoái
Đến tình anh. Đừng để anh mãi mãi
Sống nghẹn ngào mờ tỏ giữa tình em.
Không sao đâu, anh sẽ được giàu thêm
Sau đau đớn với bao nhiêu chua chát.
Anh sẽ viết những giọng đầy nước mắt
Anh sẽ than, sẽ khóc mối tình sầu.
Đấy em xem; anh có nói gì đâu!
Anh cũng vẫn làm thơ vì em đó.
- Em chẳng nói, làm sao anh biết rõ!
Tế Hanh




Người mẹ
Người mẹ đầu tiên lặng ngó con,
Nao nao nghe tự đáy tâm hồn,
Nỗi niềm xương thịt tan như nước
Sự sống nhân đôi, sóng dập dồn
Mới mẻ người mang một mối tình
Bàng hoàng cơ thể chói tâm linh
Từ ta-như-thế sang ta-phải
Người đứng cao hơn số phận mình.
Trông đứa hài nhi thịt thắm tươi
Y nguyên người gặp lại thân người
Tưởng đà chia xẻ trong sinh hóa
Nay lại giàu thêm hạt máu rơi
Người bế con lên trong ánh sáng.
Vui mừng bày tỏ với xa khơi,
Từ trong vật chất vô tri giác
Sự sống vươn lên ánh mặt trời.
1944
Tế Hanh




Ngụy biện
Em bảo anh: “em không yêu anh nữa!”
Em đành lòng, anh biết nói làm sao?
Nhưng em ơi, em nên suy nghĩ lại:
Không có anh, em sẽ mất dường nào.
Không có anh, em đem đôi mắt ngọc
Sáng long lanh so sánh với vì sao,
Ai đem ví làn mây cùng mái tóc?
Vừng trán trong ai ví với trời cao?
Hàm răng trắng hết cười ra ánh sáng,
Làn môi son thôi nở những bông hoa.
Trên đôi má bình minh không tỏ rạng,
Trong giọng vàng không có tiếng chim ca.
Ai sẽ bảo: “Cả mùa xuân hương sắc
Nở tưng bừng trong một phút em vui,
Khúc nhạc nổi theo bước đi dìu dặt,
Cả mùa thu trong dáng điệu bùi ngùi?
Không có anh rồi đây em sẽ mất
Vẻ thiêng liêng vàng ngọc cũng tiêu tan;
Bước vội vã không làm rung trái đất,
Mặt lệ mờ không ám cả không gian.
Và đời em phút giây ai nhắc nhở?
Ai sống giùm từng tý khổ, phần đau?
Và đời em phút giây ai tưởng nhớ?
Nỗi buồn chiều lạnh lẽo những ngày sau.
Sao em không, sao em không cảm thấy
Mối tình thơ rộng rãi tựa trăng sao
Mà nỡ nói những lời đau đớn vậy?
Không có anh em mất đến dường nào…
Tế Hanh

Nhắn nhe
Ai qua sông đó ai ơi!
Cho tôi nhắn gửi đôi lời nhớ nhung
Người, tôi không cách muôn trùng:
Chỉ con sóng nhỏ não nùng đôi bên,
Đất liền tình chửa bình yên,
Lựa là nước chảy triền miên mấy giòng…
Nhắn nhe theo nước theo sông!
Bên đây, bên đấy, tấm lòng sẻ chia…
Tế Hanh




NHỚ
Nghìn năm trước, tôi sinh bên khóm liễu
Nhớ nhung nhiều, cúp ngọn kiếm xa xôi,
Trong gian nhà ao ước mộng song đôi
Cúi gửi bóng chạy theo giòng nước yếu.
Dáng dười dượi ngày qua như lẻ thiếu,
Sắc trời buồn, mây bạc ngẩn ngơ trôi.
Hương thiếu hơi, tiếng chẳng có âm hồi,
Sắc mất thắm, cùng nhau luôn họa điệu.
Chiều chiều đến, tựa người bên cửa sổ
Đợi hồn nào trở lại vẩn vơ sông
Hay nghe ngóng ý về trong tiếng gió,
Tôi dần dần khô héo với chờ mong
Đến bây giờ than ôi tôi vẫn nhớ,
Vẫn thấy gì thiếu thốn ở trong lòng!
Tế Hanh








Phượng
Lưu ly chất ngọc đọng màu bông
Cành rực hừng theo trận gió nồng
Ơi phượng! ngươi là cây đuốc sáng
Đất đầy tin tưởng vọng lên không.
Đốt cháy bao la sáng mặt trời,
Linh hồn mùa hạ hiện thân ơi!
Đời người kết tụ bao nhiêu nắng?
Trưa chói chang cao, lửa rạng ngời
Phung phí tình yêu quá mức thường
Sống thời hoàng tử, chết quân vương
Nguy nga cây nở bừng son thắm
Lộng lẫy hoa rơi sắc ngợp đường.
Ta đứng trên cao gió lộng bày
Ngọn đèn tâm tưởng đảo điên lay
Cầu ngươi hỡi Phượng tươi như máu
Dâng sáng linh hồn cánh dợn bay.
1944
Tế Hanh








Quê bạn
Nghe em kể lể nỗi niềm
Bấy lâu cách trở nhớ niềm cố hương.
Yêu em ta những vấn vương;
Nghĩ quê quán bạn dạ thường ngẩn ngơ.
Mơ màng tin tức ra vô
Mải mê trong tấm bản đồ tìm tên…
- Quê em ở chốn nào em!
Phải nơi nước biển êm đềm non tươi?
Phải nơi chim hót hoa cười,
Trăng chào gió hỏi? – Đúng rồi, phải không?
Bởi vì đôi mắt em trong
Ngó ta, ta thấy cả lòng sáng choang;
Bởi lòng em nói dịu dàng,
Lá run thỏ thẻ suối đàn vuốt ve
Bởi từ trí cạnh, hồn kề,
Đời ta tươi thắm, mọi bề nhờ em…
Tế Hanh








Quyển Vở Nháp
Những vở soạn bài hay toán, luận
Địa dư, cách trí…. dáng âu lo
Chỉnh tề, đầy đủ, như ông giáo;
Vở nháp lôi thôi, giấy học trò.
Bìa rách lung lay, giấy chẳng lành;
Mực thì đủ thứ: tím, đen, xanh…
Không cần giấy thấm, không cần thước,
Bài chép chưa xong đã vẽ hình
Nháp luận chữ Tây, rồi quốc văn,
Đôi lời thầy giảng chép loăng quăng;
Trò chơi giải trí bên bài toán
Rất khó, bài thơ trái điệu vần….
Và cái tên người, chạm khắc trường:
Làn môi, cặp mắt, vẽ từng đường.
Ấy là những lúc chàng trai nhớ
Nghĩ đến…. người kia, thoát khỏi trường.
Tế Hanh








Sầu tên
Không lắng đợi, cũng không cần rõ rệt,
Chỉ thoáng nghe nhè nhẹ, thoáng nghe thôi
Tôi đã không giữ được tự nhiên rồi;
Lòng cảm động nao nao đầy ứ nghẹn,
Ôi vương víu cái tên người yêu mến!
Thế mà còn những tiếng giống hơi hơi
Hay đồng âm trái nghĩa với tên người,
Lòng thắc mắc cũng kiếm điều tư lự.
Đôi cái dấu thêm vào đôi cái chữ.
Dáng thân quen từ thủa nhỏ a, b.
Bởi vì đâu tôi thấy quá nặng nề:
Từng nét nhỏ in sâu như chạm khắc
Trong tâm trí rõ ràng và nhọn sắc?
Và nhất là cái chữ đứng đầu tên,
Cái chữ hoa lưu luyến với diệu huyền.
Lần trông thấy là một lần bỡ ngỡ;
Mắt ám ảnh thấy đầy trong sách vở
Trong những hình chữ nhật, những hình vuông.
Bước ra đi gặp gỡ ngã tư đường;
Đứng dưới bóng cành giao nhau kết chữ…
Hễ có đường dọc ngang là tôi cứ
Nghĩ loanh quanh tìm kiếm cái tên ai.
Núi in xa và mây nổi trên trời
Tôi cũng thấy phô bày hình tưởng nhớ
Ôi cái chữ hoa kia sao mà rực rỡ!
Tế Hanh






Sống vội
Tặng Huy Cận
Trong tôi văng vẳng dư vang
Điệu buồn của lá phai vàng rơi thưa
Trong tôi thoang thoảng hương đưa
Cỏ hoa tàn cũ, mộng xưa vẫn sầu.
Mây trời nhuộm bóng thương đau
Lá hoa héo rũ, nắng nhàu mình tơ…
Hơi sương nhỏ lạnh lòng thơ;
Tôi nghe rợn ngợp nước mờ nao nao…
Biệt ly tụ họp thời nào,
Thương vương khắp nẻo, nhớ bao tư bề…
Thu đi lâu quá không về!
Lòng chờ vội sống giữa hè ít thu…
Tế Hanh






Tấm lịch đời
Tôi muốn đem ngày tôi
In thành một bản lịch,
Để tôi gỡ tờ đời
Tùy theo hồi sở thích.
Tôi sẽ để thật lâu
Những tờ ghi hạnh phúc,
Và vội bỏ tờ sầu
Không theo giờ, đợi lúc.
Khi vắng mặt người yêu
Thì giờ không muốn hết
Tôi sẽ gỡ thật nhiều
Để chi ngày cách biệt?
Tế Hanh




Tâm lý trên trời

Lòng em thay đổi như là,
Đổi thay cô ả Hằng Nga trên trời:
Có khi rực rỡ sáng ngời,
Có khi nhợt nhạt, khi thời đi đâu.
Để cho đêm tối u sầu,
Để cho vũ trụ nhuộm màu héo hon?
Hôm rằm hớn hở xin tròn,
Vài hôm sau đã hao mòn mình tiên.
Nhiều đêm quá nặng ưu phiền
Thân se như cái lưỡi liềm lửng lơ…
Biết đời yêu dấu ước mơ
Làm duyên khi sớm, khi trưa ẩn mình.
Bắt người chờ đợi từng canh;
Nhiều khi khuya vắng cô mình mới ra.
Mặt trời khờ dại như ta:
Ngẩn ngơ tròn mãi, thiết tha nóng hoài,
Lửa lòng đeo đẳng cho ai
Để ai đem rải cho người trần gian.
Tế Hanh




Tặng hoa
Anh nghĩ đến em đầy tin cẩn
Ra vườn kết một bó hoa xuân.
Nhưng em không đến, lòng đau cắt
Anh ngó hoa phai cánh rã dần.
Cũng tưởng hoa sung sướng được vầy
Bởi người diễm lệ có bàn tay
Trắng ngần. Ngón nhỏ thon thon nhọn
Đã xé lòng anh tự bấy nay.
Anh đứng ngây chờ em lại chơi
Cho hoa ngắn ngủi chết yên đời;
Tay anh thô quá! – em không đến
Nỡ để cho anh tủi mộng rời
Tế Hanh

Trái chín
Hỡi trái dưa lơ lửng trên cành
Sắc vàng chín nổi giữa màu xanh
Biết bao huyền diệu trong đời trái
Từ cõi hư vô đến tượng hình?
Giữa lòng đất mẹ, giữa lòng sâu
Đây rễ lo toan kiếm mỡ màu
Nhựa sống chuyền lan lên nhánh đợi,
Nhịp nhàng theo tiếng gọi trên cao
Đây nặng niềm xuân máu nhớ bông
Điểm thưa chòm biếc, lá chen hồng
Nhịp nhàng giây phút âm dương gặp
Khao khát tình cây, ân ái nồng.
Đây lúc hoa tàn, cánh rã rơi
Hồn theo gió nghĩa thổi qua đời
Nỗi vui sáng tạo đưa hoa chết
- Còn lắm công trình trái nhỏ ơi!
Nâng niu sớm trắng bao êm ấm
Âu yếm chiều lam thấm ngọt ngào
Với của đêm dày sương mát dịu
Mặn nồng nung nấu của trưa cao
Thức suốt năm canh trăng mớm sữa
Choàng cành tay gió vuốt yêu đương
Mưa thu, nắng hạ thay nuôi nấng
Cho trái chua me hóa ngọt đường
Cho chát chua đầu được kết tinh
Nâng cao rạng rỡ mọi công trình
Cho hồn hoa tạ không ai oán,
Chất đất, màu cây đã đượm tình
Cho một ngày kia lúc rụng rơi
Hân hoan trái chín biệt ly đời
Vào trong tất cả, vào trong chết
Mang nặng mầm sinh buổi Phục Hồi.
Tế Hanh







Thương
Đâu người em của thuở duyên thơ?
Đâu buổi lòng ta trống hững hờ
Bóng tối ý buồn len lỏi đến
Tìm người san sẻ bớt bơ vơ?
Người có mơ màng một vẻ tiên:
Thân lơ lửng dáng, trán mơ huyền,
Lung linh ôi mắt cười tinh nghịch
Buồn ẩn xa xôi thoáng dịu hiền…
Không khí chung quanh hóa nhẹ nhàng
Nỗi buồn bứt rứt bỗng tiêu tan
Khi từ cái miệng xinh tươi ấy
Những tiếng ngây thơ tỏa dịu dàng
Ta thấy lòng ta bớt thiết tha
Chỉ thương nhè nhẹ, mến ôn hoà
Bùi ngùi ta nghĩ: vì sao nhỉ?
Người chẳng là người em gái ta?
Tế Hanh








Thắc mắc
Tặng Lưu Quang Thuận
Hỏi mượn nhiều khi chẳng để dùng
Đến hồi giao trả mắt rưng rưng;
Lòng riêng lủi thủi xin từng tý
Lo sợ người ta quá lạnh lùng.
Người mượn, rồi người trả lại thôi
Thế mà tôi đã xót xa rồi!
Trách ai hờ hững đành xô đuổi
Một tí tình tôi gửi lên người
Em nói làm chi tiếng “cám ơn”?
Anh mong giúp đỡ phải đau hờn;
Nói chi kiểu cách lời “xin lỗi”?
Quen biết sao đành tính thiệt hơn!
- Thắc mắc tìm thêm lẽ tủi sầu,
Đau buồn vì những cớ không đâu.
Bao điều vụn vặt người không nhớ
Đã chạm lòng tôi, những vết sâu.
Tế Hanh








Tình tự
Chiều hôm nay đất trời ngơ ngẩn cả:
Sương xuống đầy mờ tỏa bóng lung linh
Như mời ta kể lể chuyện ân tình,
Anh chờ đợi: em đâu em chẳng đến?
Hiếm hoi quá, em ơi! giờ hứa hẹn
Của tình ta cùng với cảnh thiên nhiên
Để cho anh tình tự với người tiên,
Trong sương bóng thầm thì lời mây nước.
Anh cảm thấy chiều nay anh nói được
Lời ái ân bày tỏ nỗi lòng anh,
Đã bao lần gặp gỡ chỉ làm thinh:
Không gian sáng phơi trêu tình trơ trẽn.
- Chiều hôm nay bóng hơi che bẽn lẽn.
Trông thấy em thấp thoáng giữa sương mờ
Anh tưởng cùng nhau gặp gỡ trong mơ;
Nói với em mà anh như cảm thấy
Anh tự nói với chính lòng anh vậy,
Lời dễ dàng như lúc cách xa em.
Và phải không? Em đáp lại êm đềm
Em đáp lại dịu dàng và cảm động
*
Anh thấy trước trên con đường mơ mộng
Lòng bên lòng và tay ở trong tay;
Hai ta đi biệt lập giữa sương dầy.
Tình êm ả lâng lâng hơi bóng vướng.
Hai bên đường hân hoan sương điểm bướm
Cánh phân vân hòa nhịp với lòng ta.
Và như mừng, như đón, ở xa xa
Hơi nước trắng giăng phơi từng tấm lụa.
Tế Hanh








Trăng tàn
Ta là mảnh trăng đến hồi le lói
Nằm trên cao thương hại kẻ trần gian:
Nhân nghĩa thờ ơ, thú vui mê mải;
Thấy ta tươi, không thấy thuở ta tàn.
Ta có lúc lên ngôi trên nguyệt điện
Giữa muôn hoa thượng uyển một hoa trăng
Cánh bằng ngọc, sáng ngời màu ảo huyễn
Nhị bằng vàng ẩn hiện bóng tơ giăng
Nhưng vũ trụ không nằm trong bất dịch
Sự mất còn tan hiệp tiếp liền nhau
Núi lở, sông mòn, hoa rơi, lá chết
Ta xinh tươi có lúc cũng phai màu!
Tàn tạ tâm hồn, hao gầy thân thể
Sông buồn ta trôi về bể cô đơn
Và sau hết ta chỉ là ngấn lệ
Nằm rưng rưng trong mắt của đêm hờn
Nỗi cô quả cũng theo niềm héo hắt
Đâu người thương, đâu kẻ nhắc là đâu?
Chỉ nghe vẳng trong bóng đêm khuya khoắt
Tiếng cú kêu lạnh lẽo giục cơn sầu
Ta trơ trọi như một người lữ thứ
Quán trọ nằm không ngủ, nhớ quê hương
Ta thơ thẩn như một cô trinh nữ
Lỡ mộng đầu rã rượi khóc tình thương
Ta bè bạn với những chùa mái lạnh
Ta tự tình với những bãi tha ma
Ta ẩn mặt sau những khu rừng quạnh
Ta nghiêng mình trên những nhánh sông xa
Ta lủi thủi đi sâu vào cõi mất
Hồn rã rời, thể chất hóa sương băng
Cho đến lúc bóng đêm tràn mặt đất
Người mới hay nhân loại thiếu tình Trăng.
Thu 44
Tế Hanh








Trao đổi
Tôi dư một ít lời thơ,
Tôi dư thương sớm, sẵn ngơ ngẩn chiều;
Chất chen xa lạ vô liêu,
Trán đầy trăng gió, rất nhiều mùa thu…
Nhưng tôi nghèo lắm: than ôi
Đó đây lẻ chiếc trọn đời bơ vơ!
Tủi thân chỉ gặp hững hờ;
Lòng đơn lạnh lẽo nay chờ mai trông.
Bạn ơi! đây của đây lòng
Xin đem tặng bạn tặng không đủ rồi;
Có chăng mong mỏi đôi hồi
Bạn cười tôi với ngó tôi ít lần.
Tế Hanh








Viết tên trên cát
Tặng Phan Ngô
Ngồi viết tên yêu trên bãi cát,
Kỹ càng, chậm rãi, rõ như kêu
Ngón tay ấn mạnh từng đường kẻ
Cho thấm mong chờ, sâu mến yêu.
Bỗng thấy lòng đau nhẹ khác thường.
Hình như yêu, ghét, giận, hờn, thương
Bấy lâu chất chứa trong tim nặng
Đã chảy tràn lan xuống kẽ đường.
Cả nỗi niềm riêng chẳng một lời
Chiều nay trên cát nhẹ bày phơi:
Gió qua, tình sẽ bay lên núi…
Nước lớn, lòng tôi đến biển khơi…
Từ thở nào đâu vẫn lặng thinh
Yên vui ai có rõ tâm tình
Cực lòng đi kiếm quên trên cát,
Cát nhẹ xa đi nói chuyện mình.
Tế Hanh








Vu vơ
Những ngày nghỉ học tôi hay tới
Đón chuyến tàu đi, đến những gạ
Tôi đứng bơ vơ xem tiễn-biệt,
Lòng buồn đau xót nỗi chia xạ
Tôi thấy tôi thương những chiếc tàu
Ngàn đời không đủ sức đi mau;
Có chi vương vấn trong hơi máy,
Mấy chiếc toa đầy khổ đaụ
Bánh nghiến lăn lăn qúa nặng-nề;
Khói phì như nghẹn nỗi đau tê;
Lâu lâu còi rúc nghe rền rĩ:
Lòng cũa người đi kéo kẻ về.
Kẻ về không nói bước vương vương….
Thương nhớ lan xa mấy dặm trường.
Lẽo đẽo tôi về theo bước họ,
Tâm-hồn ngơ ngẩn nhớ muôn phương.
Tế Hanh










Vườn cũ
Kỷ niệm Tường Đông
Cánh cổng đi vào run rẩy đưa;
Lối đi cỏ rậm phủ che vừa.
Ngôi nhà mái cũ rêu in lớp
Hé bức rèm đơn đỡ nắng trưa.
Nắng nhớ rưng rưng chớp lệ mờ
Mây buồn đôi mảnh vẩn lơ thơ.
Cỏ cây im lặng như từ thuở
Đôi lứa xa nhau vẫn đợi chờ.
Cây ổi, cây xoài vẫn đứng đây;
Cây lê vẫn ngả ở bên này
Ngoài kia hàng chuối thân trơn mát
Đôi lứa hay ôm áp má đầy…
Đôi má tròn xinh của tuổi đương
Mê ăn, mê ngủ sống như thường
- Một mình trở lại bên cây chuối
áp má vào cây thấy cấn xương
Tế Hanh








Vườn Xưa
Mảnh vườn xưa cây mỗi ngày mỗi xanh
Bà mẹ già tóc mỗi ngày mỗi bạc
Hai ta ở hai đầu công tác
Có bao giờ cùng trở lại vườn xưa?
Hai ta như ngày nắng tránh ngày mưa
Như mặt trăng mặt trời cách trở
Như sao hôm sao mai không cùng ở
Có bao giờ cùng trở lại vườn xưa?
Hai ta như sen mùa hạ cúc mùa thu
Như tháng mười hồng tháng năm nhãn
Em theo chim đi về tháng tám
Anh theo chim cùng với tháng ba qua.
Một ngày xuân em trở lại nhà
Nghe mẹ nói anh có về hái ổi
Em ngước nhìn vòm cây gió thổi
Lá như môi khẽ gọi anh về.
Lần sau anh trở lại một ngày hè
Nghe mẹ nói em có về bên giếng giặt
Anh nhìn giếng, giếng sâu trong vắt
Nước như gương soi lẻ bóng hình anh.
Mảnh vườn xưa cây mỗi ngày mỗi xanh
Bà mẹ già tóc mỗi ngày mỗi bạc
Hai ta ở hai đầu công tác
Có bao giờ cùng trở lại vườn xưa…
Tế Hanh

Cảm tình đất nước
Như đứa trẻ nghe mẹ về trong bước
Anh lắng lời đất nước của quê hương
Ngã ba sông, khi lái trở hướng nam
Tình quê cũ rạt rào đường sóng dợn
Trăng rọi mênh mang gió là mơn rớn
Đêm khỏi hoài niệm, cảnh gợi tâm tình
Nhìn sông trôi lặng lẽ dưới trăng
Theo nhịp mái chèo đưa anh gọi nhỏ:
Hỡi quê hương nước xanh và đất đỏ
Thuyền càng gần càng rõ gió quen thân
Hơi người thở như đưa từ tuổi nhỏ
Nghe êm êm ve vút đến bên gần
Quê hương ơi! Lòng ta buồn biết mấy
Trông người nằm yên ổn giữa tre cao
Hồn muôn thưở đơn sơ như lá ấy!
Bao chuyện rồi người chẳng thấy hay sao?
Tuy xa cách bấy lâu ta vẫn biết
Nhịp đời đi đều xuân hạ thu đông
Chú chăn bò nghêu ngao trên cỏ biếc
Thuyền dân chài qua lại hát ven sông
Giản dị, hiền lành, im lìm, lãnh đạm
Quê hương nhìn sống chết nắm tay nhau
Chiếc nôi trắng đung đưa trên mộ xám
Mặc tháng ngày trôi chảy với sông nâu
Và sông ơi! nước đi theo với nước
Đời theo đời, ta trở lại hôm nay
Không để kiếm, bóng hình in buổi trước
Mây đã tan rồi, gió đã xa bay
Sóng vẫn trôi từ núi cao cây phủ
Dòng thản nhiên về biển rộng mênh mông
Sông đã chảy khi đời ta mới nụ
Khi đời tàn, người vẫn chảy, ôi sông
Hỡi sông thân, ta đã qua những xứ
Ngươi không qua, không gửi bóng tre mành
Lòng ta đã vấn vương bao thiếu nữ
Không nghiêng mình trên nước của sông xanh
Ta đã nuôi thân bằng nghề nhạt nhẽo
Ta đã buồn cho cái tuổi thanh niên
Ta đã khổ, xót xa đời tẻ héo
Thế hệ sầu không đích, hỡi sông yêu!
Đêm về khuya, gió lộng đẩy đưa thuyền
Trăng vằng vặc soi một bầu bát ngát
Giữa im lặng chìm dần bao tiếng hát
Thời gian ngừng, lặng lẽ để không gian
Đêm mênh mông dàn trãi dưới trăng vàng
Trong vĩnh viễn nhìn nhau trời với nước
Như muôn đời sau, như muôn kiếp trước
Có nghĩa gì một thưở của đời ta
Lòng bâng khuâng ngoảnh lại bến sông nhà
Theo nhịp mái chèo đưa, anh lại tiếp:
Quê hương ơi! Trăm năm như giấc điệp
Cuộc đổi thay không thể nói cho cùng
Có vẫy vùng cũng không qua số kiếp
Ta chỉ là phần nhỏ của buồn chung
Mong manh thay một chút tình thắc mắc
Bởi vì gần yêu mến mới lìa tan
Có ngươi đó đã từng nghe nước mắt
Biết bao đôi trai gái khóc duyên tàn
Ta đã khổ, đã đau cho bất lực
Của đời ta, đời khác để làm chi?
Lòng ngươi đó đã từng nghe ấm ức
Của bao nhiêu vùng, theo nước trôi đi
Hỡi trời nước, hỡi trăng vàng gió biếc
Hình ảnh ơi! Hình ảnh của sự thật muôn đời
Ta thành thật đêm nay mong được chết
Trong im lìm, trong đẹp; các anh ơi!
10/01/1945
Tế Hanh
Sông Cái – Tam Kỳ – Bình Sơn – Huế
Nguồn: blognguoiquangngai







Nhớ Trường
Tế Hanh
Trường ơi mai mốt ta từ giã
Vĩnh viễn không còn ở với ngươi
Ta buồn buồn cả trong thân thể
Như sắp chia ly với một người
Sáu bảy năm rồi kỷ niệm phai
Cùng chung sắc gỗ dãy bàn dài
Đôi phen hồn mở theo hoa Phượng
Lá trúc còn vương tiếng đọc bài
Nhớ thuở lòng xanh dưới mái nâu
Bâng khuâng ôm ấp mộng ban đầu
Tình yêu người bạn êm như cỏ
Lan phủ con đường lối cổng sau
Nhớ buổi mùa xuân mới độ hương
Thơm tho trang sách chỉ đưa đường
Đời tươi đẹp quá khi xa cách
Chắc chẳng còn đâu những mến thương
Chân phải đắn đo vào lớp học
Ngại ngùng chân trái bước ra đời
Ấy ai là bạn chờ ta đó
Ngõ quạnh đường quanh mở khắp nơi.
1943
———————————————————————————————
Ghi chú: Bài thơ này do Đỗ Thị Cát Trâm cung cấp, ngày 09.09.2007.








Phơi phới
Tế Hanh
Trời rộng phơi màu xanh mới tinh
Nắng trong trải ấm gió đưa tình
Như khi còn bé về bên ngoại
Hớn hở hồn tôi dõi mộng xinh.
Lần lượt bao nhiêu ý mến đời
Theo niềm phơi phới nở chơi vơi;
Thân buông tín cẩn trong tươi mát,
Đường mở hai tay đon đả mời.
Chân bước khoan thai giữa biếc hường
Và lòng vơ vẩn giữa yêu thương,
Cả hai không hẹn đều mang máng,
Biết có mùa xuân đợi cuối đường.










Những đêm tối
Tế Hanh
Những đêm tối là giờ lo tĩnh tọa,
Những chiều im là buổi ráng cầu kinh,
Ta đắm say, mê tín đạo Ân Tình.
Đọc câu kệ “Yêu em… anh nhớ quá!”
Với mong mỏi thiết tha thành chánh quả:
Hồn mong manh trực tiếp với niềm yêu.
Miệng lâm râm, ta tụng niệm thật nhiều,
Tay cung kính khoanh đè trên ngực sợ,
Mắt chẳng thấy vật chi tuy vẫn mở,
Tai bưng im gác bỏ chuyện quanh mình;
Ta thành tâm chờ đợi phút anh linh
Im lặng đến, không biết gì, không nghĩ…
Kìa em lên! Rực rỡ bốn phương trời,
Đôi mắt to ném lửa sáng nơi nơi,
Vừng trán rộng hào quang lòa chói rực
Ta thấy sáng, hồn phiêu phiêu thoát tục
Lòng lâng lâng không muốn ước mơ chi,
Mắt lim dim, đầu cúi gục, chân quì
Mở hết cửa tâm hồn chờ thánh nhập.










Những ngày nghỉ học
Tặng Nguyễn Văn Bổng
Tế Hanh
Những ngày nghỉ học tôi hay tới
Đón chuyến tầu đi đến những ga…
Tôi đứng bơ vơ xem tiễn biệt,
Lòng buồn đau xót nỗi chia xa.
Tôi thấy lòng thương những chiếc tầu
Ngàn đời không đủ sức đi mau
Có chi vương víu trong hơi máy,
Mấy chiếc toa đầy nặng khổ đau.
Bánh nghiến lăn lăn quá nặng nề!
Khói phì như nghẹn nỗi đau tê;
Lâu lâu còi rúc nghe rền rĩ;
Lòng của người đi réo kẻ về.
Kẻ về không nói bước vương vương…
Thương nhớ lan xa mấy dặm trường.
Lẽo đẽo tôi về theo bước họ
Tâm hồn ngơ ngẩn nhớ muôn phương.










Ao ước
Tế Hanh
Anh là kẻ say mê nhưng nhút nhát,
Không hiểu giùm em lại nỡ cho anh
Là không yêu, là một kẻ vô tình;
Anh tức qúa đem lòng ao ước lê;
Nếu em chết chắc là anh có thể
Tỏ mối tình lặng lẽ qúa sâu thâm;
Anh tìm nơi em nghỉ giấc ngàn năm
Ngồi điên dại, sầu như cây liễu rũ.
Anh không uống, không ăn, không ngủ,
Anh khóc than, than khóc đến bao giờ
Nước mắt anh lầy lội cả nấm mồ,
Nhỏ từng giọt xuống thân em lạnh-lẽọ
Rồi anh chết, anh chết sầu chết héo;
Linh-hồn anh thất thiểu dõi hồn em.
-Và ở đâu kia, ở cõi đời đêm
Chắc em chẳng nghi ngờ tình anh nữạ….








Anh đến với em là lẽ tất nhiên
Tế Hanh
Anh đến với em là lẽ tất nhiên
Như con sông trở về với biển
Như qua mùa đông mùa xuân lại đến
Như sau cơn mưa là lúc mặt trời lên
Anh đến với em là lẽ tất nhiên
Như cái hoa đến ngày kết quả
Như con chim buổi chiều quay về tổ
Như máu trong người trở lại tim
Anh đến với em là lẽ tất nhiên
Như quyển truyện phải đến hồi kết thúc
Như cây kim địa bàn quay về hướng bắc
Cuộc đời anh hướng đến cuộc đời em
Anh đến với em là lẽ tất nhiên.
Em Đến Với Anh
Em đến với anh như tia nắng ấm
Giữa những ngày mây phủ bốn phương trời
Cơn gió lạnh mỗi giờ mỗi thấm
Nắng lên đi đẹp quá nắng ơi !
Em đến với anh như cơn gió mát
Cho một người ở giữa quãng đường xa
Chân đã mỏi mà cổ thì đói khát
Cơn gió về như nước xối chan hoà
Em đến với anh như thêm nguồn an ủi
Đau khổ thế nào vẫn giữ tấm lòng thơ
Đêm sắp hết và bình minh đang đến
Hạnh phúc không xa hãy đợi chờ
Em đến với anh thêm một lần thử thách
Tâm hồn anh còn rung cảm hay không
Khi quanh ta toàn những người thiết thực
Thấy bó rau xanh không thấy đóa hoa hồng
Con vịt trong truyện Ang-đec-xen gãy cánh
Trở thành thiên nga bay khắp trời xanh
Anh ra khỏi nỗi buồn tật bệnh
Chào đón mùa xuân-Em đến với anh








Nhớ con sông quê hương
Quê hương tôi có con sông xanh biếc
Nước gương trong soi tóc những hàng tre
Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè
Tỏa nắng xuống lòng sông lấp loáng
Chẳng biết nước có giữ ngày, giữ tháng
Giữ bao nhiêu kỉ niệm giữa dòng trôi?
Hỡi con sông đã tắm cả đời tôi!
Tôi giữ mãi mối tình mới mẻ
Sông của quê hương, sông của tuổi trẻ
Sông của miền Nam nước Việt thân yêu
Khi bờ tre ríu rít tiếng chim kêu
Khi mặt nước chập chờn con cá nhảy
Bạn bè tôi tụm năm tụm bảy
Bầy chim non bơi lội trên sông
Tôi giơ tay ôm nước vào lòng
Sông mở nước ôm tôi vào dạ
Chúng tôi lớn lên mỗi người mỗi ngả
Kẻ sớm khuya chài lưới bên sông
Kẻ cuốc cày mưa nắng ngoài đồng
Tôi cầm súng xa nhà đi kháng chiến
Nhưng lòng tôi như mưa nguồn, gió biển
Vẫn trở về lưu luyến bên sông
*
* *
Tôi hôm nay sống trong lòng miền Bắc
Sờ lên ngực nghe trái tim thầm nhắc
Hai tiếng thiêng liêng, hai tiếng “miền Nam”
Tôi nhớ không nguôi ánh nắng màu vàng
Tôi quên sao được sắc trời xanh biếc
Tôi nhớ cả những người không quen biết…
Có những trưa tôi đứng dưới hàng cây
Bỗng nghe dâng cả một nỗi tràn đầy
Hình ảnh con sông quê mát rượi
Lai láng chảy lòng tôi như suối tưới
Quê hương ơi! Lòng tôi cũng như sông
Tình Bắc Nam chung chảy một dòng
Không ghành thác nào ngăn cản được
Tôi sẽ lại nơi tôi hằng mơ ước
Tôi sẽ về sông nước của quê hương
Tôi sẽ về sông nước của tình thương…
(1956)

"Thế gian tăm tối tìm đâu thấy niềm vui
Sầu tràn muôn lối khơi đớn đau lòng người
Hận thù ghen ghét xâm chiếm bao bao tâm hồn
Lòng người cô đơn tìm đâu thấy tình thương
Đời người gian nan tìm đâu thấy bình an
Duy có tình yêu ngập tràn ngày vui...
Và ngày hôm nay tìm đâu thấy tình yêu""


có phải thơ TẾ HANH không

Ông giáo làng đã viết:"Thế gian tăm tối tìm đâu thấy niềm vui
Sầu tràn muôn lối khơi đớn đau lòng người
Hận thù ghen ghét xâm chiếm bao bao tâm hồn
Lòng người cô đơn tìm đâu thấy tình thương
Đời người gian nan tìm đâu thấy bình an
Duy có tình yêu ngập tràn ngày vui...
Và ngày hôm nay tìm đâu thấy tình yêu""


có phải thơ TẾ HANH không

bài thơ trên không phải của Tế hanh đâu.

vậy là lạc đề rồi.
đây là mục sưu tầm thơ Tế Hanh mà!!

Ông giáo nên phải nghiêm khắc.
Cồn đọc thơ thấy hứng nên ghi vài câu vậy mà