Phân tích diễn biến tâm trạng nhân vật Chí Phèo

by **BuiXuanTung** 25/6/2010, 21:59

Đề bài: Phân tích diễn biến tâm trạng nhân vật Chí Phèo (truyện ngắn Chí Phèo của Nam Cao) từ buổi sáng sau khi gặp Thị Nở đến khi kết thúc cuộc đời để thấy rõ bi kịch của nhân vật này .

Yêu cầu về kĩ năng: Biết cách phân tích tâm trạng của nhân vật trong tác phẩm tự sự để làm nổi rõ bi kịch của nhân vật. Bài làm kết cấu chặt chẽ, bố cục rõ ràng, diễn đạt tốt, không mắc lỗi chính tả, lỗi dùng từ và lỗi ngữ pháp.

* Yêu cầu về kiến thức: Học sinh có thể phân tích theo nhiều cách khác nhau, nhưng trên cơ sở hiểu biết chắc chắn về truyện ngắn Chí Phèo cuả Nam Cao. Cần làm rõ được những ý chính sau:

- Lúc mới tỉnh dậy: lòng mơ hồ buồn, chao ôi là buồn và nao nao buồn vì nghe được những âm thanh cuộc sống, lần đầu nhận ra sự thật của căn nhà tệ hại, tối tăm của mình và nhớ đến ước mơ của một thời xa xôi. Tính người trở lại khi Chí Phèo tỉnh rượu

- Sau đó Chí Phèo thấy cô độc: Vì cơn đau làm Chí Phèo nhận ra mình đã già, tuổi của ốm đau bệnh tật nhưng không có người thân.

- Khi Thị Nở mang cháo hành đến: Chí Phèo thấy ngạc nhiên và xúc động, mắt ươn ướt vì xưa nay muốn có ăn phải dọa nạt, cướp giật; nay có người cho mình ăn. Chí Phèo thấy vừa vui vừa buồn và một cái gì nữa giống như là ăn năn.

- Khi ăn cháo: Lòng Chí Phèo thành trẻ con hồn nhiên, lương thiện và muốn làm hòa với mọi người, Chí Phèo đề nghị với Thị Nở cùng chung sống, vì muốn Thị Nở mở đường cho hắn đến với xã hội loài người.

- Khi bị Thị Nở từ chối: Chí Phèo ngẩn người, không nói gì và hình như hiểu được xã hội không dung nạp được mình bởi những lời bà cô chính là những định kiến của xã hội lúc bấy giờ. Chí Phèo vô cùng đau khổ. Với thói quen, Chí Phèo định đập đầu kêu làng nhưng không có rượu Chí Phèo không thể làm được. Và Chí Phèo lại uống rượu nhưng càng uống càng tỉnh, không nghe hơi rượu sặc sụa mà chỉ nghe thoang thoảng hơi cháo hành .

- Uống xong rượu, Chí Phèo cầm dao ra đi nhưng không rẽ vào nhà Thị Nở như ý định ban đầu mà đến nhà Bá Kiến, không phải Chí Phèo say bởi Chí Phèo không đến để đòi tiền như mọi hôm mà đến để dõng dạc tuyên bố "Tao muốn làm người lương thiện". Nhưng Chí Phèo đã không thể trở lại làm người lương thiện vì những vết mảnh chai trên mặt, dấu vết của bao tội ác Chí Phèo đã làm. Chí Phèo chỉ còn cách giết Bá Kiến - người đã đẩy mình vào con đường tội lỗi và Chí Phèo cũng tự giết mình vì khi đã tỉnh rượu, tính người đã trở về, Chí Phèo không thể trở lại làm con quỹ dữ.

Nhận xét: Diễn biến tâm trạng của nhân vật Chí Phèo giúp ta thấy được Chí Phèo chỉ lưu manh hung dữ và làm những gì bọn cường hào sai khiến lúc say, nhưng khi tỉnh rượu, tính người trở lại, Chí Phèo lại hiền lành, khao khát hoàn lương, khao khát làm người lương thiện. Đó là bản chất của người nông dân. Qua đó, Nam Cao đã không bôi nhọ người nông dân, trái lại ông đã đi sâu vào đời sống nội tâm của nhân vật để phát hiện và khẳng định nhân phẩm đẹp đẽ của họ ngay khi họ bị rạch nát cả bộ mặt người và bị giết chết cả tâm hồn người. Nhưng cái chết của Chí Phèo đã chứng tỏ xã hội phong kiến đã cự tuyệt quyền làm người của Chí Phèo. Đó chính là bi kịch là người nhưng không được quyền làm người trong tác phẩm .

Nguồn: dienthidasao_linhtinh